Politička povijest Hrvatske

Josip Horvatova „Politička istorija Hrvatske“ (dva toma, 1937–1938) pruža sveobuhvatan prikaz političkog razvoja Hrvatske od ranog srednjeg veka do 1930-ih, pre Drugog svetskog rata. Knjiga, zasnovana na arhivskim izvorima, naglašava borbu za nacionalni identitet i autonomiju.

Horvat počinje osnivanjem hrvatske države u 9. veku pod dinastijom Trpimirović, ističući vladavine kraljeva Tomislava i Dmitrija Zvonimira. Posle 1102. godine, Hrvatska je stupila u personalnu uniju sa Ugarskom, zadržavajući unutrašnju autonomiju kroz banalnu vlast i parlament. Srednjovekovni period obeležile su borbe sa Mlečanima za Dalmaciju i osmanski upadi u 16. veku, kada su Habzburgovci preuzeli kontrolu, uspostavivši Vojnu granicu kao odbranu.

U 19. veku, Horvat detaljno opisuje hrvatski nacionalni preporod i ilirski pokret, koji je ojačao nacionalnu svest i jezik. Hrvatsko-mađarski kompromis iz 1868. godine doneo je delimičnu autonomiju unutar Austro-Ugarske, ali sa ograničenjima. Nakon Prvog svetskog rata, Hrvatska je ušla u Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca (kasnije Jugoslaviju), gde se suočila sa centralizacijom moći i političkim tenzijama, uključujući sukobe između hrvatskih i srpskih političkih elita.

Horvatova analiza se završava pre Drugog svetskog rata, fokusirajući se na političke institucije, banovinu i nacionalna pitanja. Knjiga je ključno delo za razumevanje hrvatske političke istorije do 1930-ih, ističući kontinuitet borbe za nezavisnost.