Od turskog do suvremenog Osijeka
Monografija „Od turskog do modernog Osijeka“ je druga knjiga u dvotomnoj istoriji Osijeka. Ona obuhvata period od oslobođenja od turske vlasti 1687. godine do danas, odnosno poslednjih 300 godina razvoja grada na reci Dravi.
Knjiga počinje baroknim periodom: nakon Velikog turskog rata, Osijek postaje ključna tvrđava Habzburške monarhije. Pod upravom Vojne granice, grad se brzo naseljava – imigrantima iz Evrope (Nemačka, Mađarska, Hrvati) – i razvija se u trgovački centar Slavonije. Autori detaljno opisuju urbanistički plan barokne tvrđave, izgradnju tvrđave Eugen Savojski i ekonomski procvat kroz trgovinu žitom i stokom.
U 19. veku, Osijek cveta kao „Atina Slavonije“. Ukidanje Vojne granice 1881. godine donosi civilnu upravu, industrijalizaciju (mlinovi, pivare, železare) i kulturni procvat. Grad postaje centar hrvatske renesanse: ovde rade Dalmatinac, Štrosmajer, a cvetaju književnost (Mažuranić), muzika i pozorište. Politički sukobi između Hrvata i Mađara, i nacionalno buđenje, oblikuju identitet grada. Knjiga naglašava ulogu Osijeka u Ilirskom pokretu i Hrvatskom saboru.
Dvadeseti vek je doneo dramatične promene. Prvi svetski rat je srušio Austrougarsku monarhiju, a Osijek je ušao u Kraljevinu Srba, Hrvata, Hrvata i Slovenaca (kasnije Jugoslaviju) kao industrijski i kulturni centar. Međuratni period je obeležio urbanu ekspanziju – izgradnju mostova, škola i parkova – ali i ekonomske krize. Drugi svetski rat i partizanska borba obeležili su otpor okupatorima, sa Osijekom kao ključnim čvorištem. Socijalistička Jugoslavija donela je industrijalizaciju (konoplja, hrana), masovnu stambenu izgradnju i kulturni razvoj, ali i političke tenzije. Knjiga se završava Domovinskim ratom 1991. godine, ističući otpor u Slavoniji, razaranje i obnovu, i Osijek kao simbol hrvatske nezavisnosti.
Pored političke i ekonomske istorije, delo se bavi i društvenim temama: demografijom (multietnički sastav), zdravstvom, obrazovanjem i umetnošću. Bogate ilustracije i arhivska građa čine ga neprocenjivim izvorom za istraživače. Kao „briljantna sinteza“, Mažuranino delo osvetljava kako je Osijek od granične tvrđave postao moderan evropski grad, čuvajući slavonski duh.
Jedan primerak je u ponudi
